Негізгі бет

Жоғарғы сынып биологиясы

Lesson 2: Биология үшін маңызды молекулалар

Биологиялық макромолекулаларға шолу

Термин	Мағынасы
Биологиялық макромолекула	Көмірсулар, липидтер, ақуыздар және нуклеин қышқылдары сияқты үлкен органикалық молекула.
Мономер	Үлкен молекулалар (полимерлер) үшін құрылым бөлігі болып табылатын молекула. Мысалы, амин қышқылы ақуыздар үшін құрылыс блогы ретінде әрекет етеді.
Полимер	Қайталанатын бірліктерден (мономерлерден) тұратын үлкен молекула. Мысалы, көмірсулар- қайталанатын моносахаридтерден тұратын полимер.

Биологиялық макромолекула	Құрылым бөліктері	Қызметтері	Мысалдар
Көмірсулар	Моносахаридттер (қарапайым қанттар)	Жасушаларды тез / қысқа мерзімді энергиямен қамтамасыз етеді, тағамдық талшықтардың көзі	Глюкоза, сахароза, крахмал, целлюлоза, хитин
Липидтер	Май қышқылдары және глицерин	Жасушаларды ұзақ мерзімді энергиямен қамтамасыз етеді, биологиялық мембраналарды құрайды	Майлар, фосфолипидтер, балауыздар, стероидтар
Нәруыздар	Амин қышқылдары	Жасуша құрылымын қамтамасыз етеді, химиялық сигналдар жібереді, химиялық реакцияларды жеделдетеді және т.б.	Кератин (тырнақтар мен шашта болады), гормондар, ферменттер, антиденелер
Нуклеин қышқылдары	Нуклеотидтер	Генетикалық ақпаратты сақтайды және жібереді	ДНҚ, РНҚ

Макромолекулаларды "үлкен" ретінде сипаттау тек салыстырмалы. Біз оларды "макро" деп атаймыз, өйткені олар басқа, кіші молекулалармен салыстырғанда үлкен. Алайда бұл олардың көзге көрінетіндей үлкен екендігін білдірмейді. Тіпті гемоглобин сияқты үлкен ақуыз күріш дәнінен миллион есе кіші!
Майлар мен көмірсулардың бәрі бірдей "жаман" емес. Әр түрлі диеталар туралы ақпарат шатастыруы мүмкін және біреуді барлық майлар немесе барлық көмірсулар денсаулыққа зиянды деп сендіруі мүмкін. Бұл ондай жағдай емес. Майлар мен көмірсулар жасушалардың жұмыс істеуі үшін өте маңызды!

Сұрыптау:

Әзірге посттар жоқ.