If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Егер веб фильтрлерін қолдансаң, *.kastatic.org мен *.kasandbox.org домендері бұғатталмағанын тексер.

Негізгі бет

Биология

Course: Биология > Unit 21

Lesson 3: Метаболизм
Ғылым
Биология
Молекулалық биология туралы толығырақ
Метаболизм
© 2023 Khan AcademyҚолдану шарттарыҚұпиялылық саясатыCookie Notice

Фотосинтезге шолу

Google Classroom

Негізгі терминдер

ТерминМағынасы
ФотосинтезӨсімдіктердің, балдырлардың және кейбір бактериялардың жарық энергиясын қант түріндегі химиялық энергияға айналдыру процесі
ФотоавтотрофЖарық энергиясын пайдаланып, қоректік заттарын өзі өндіретін ағза (өсімдіктер сияқты)
АТФАденозин трифосфаты, тірі ағзалардағы алғашқы энергия тасымалдаушысы
ХлоропластФотосинтез жүретін өсімдік жасушаларының құрылымы
ТилакоидтарХлоропласттағы жарықты сіңіруге көмектесетін диск тәрізді құрылымдар
ГранаХлоропласттағы тилакоидтар шоғыры
ХлорофиллЖарық энергиясын сіңіретін және оны көмірсулар алу үшін пайдаланатын тилакоид құрамындағы пигмент
СтромаГрананы қоршайтын сұйықтықпен толтырылған кеңістік

Фотосинтез реакциясы

Фотосинтез кезінде фотоавтотрофтар глюкоза мен оттегі түзу үшін күн энергиясымен қатар көмірқышқыл газы мен суды пайдаланады.
Фотосинтездің жалпы теңдеуі:
Фотосинтезде күн энергиясы пайдаланып, су мен көмірқышқыл газын глюкоза түріндегі химиялық энергияға айналдырады. Оттегі қосалқы өнім ретінде шығарылады.

Фотосинтез кезеңдері

Фотосинтездің екі негізгі кезеңі бар: жарыққа тәуелді реакциялар және Кальвин циклі.
КезеңОрналасқан жеріОқиғаларКүн сәулесін қажет етеді ме?
Жарыққа тәуелді реакцияларТилакоид мембранасыЖарық энергиясын хлоропласттар жинайқтайды және АТФ түрінде сақтайдыИә
Кальвин цикліСтромаАТФ өсімдіктің өсуі мен өмір сүруі үшін пайдаланылатын қанттарды жасау үшін қолданыладыЖоқ
Жарыққа тәуелді реакциялар мен Кальвин айналымының сызбасы және олардың өзара байланысы.
Жарыққа тәуелді реакциялар тилакоидтық мембранада жүреді. Олар жарықты қажет етеді және олардың таза әсері су молекулаларын оттекке айналдырады, сонымен бірге АДФ пен фосфордан АТФ молекулаларын және НАДФ+ ферментін тотықсыздандырудан НАДФ•H молекулаларын түзеді.
Тилакоидтық мембрананың стромасы жағынан АТФ және НАДФ•H түзіледі, олар Кальвин циклінде қолданыла алады.
Кальвин циклі стромада өтеді және көмірқышқыл газын бекіту үшін жарыққа тәуелді реакциялардан түзілген АТФ және НАДФ•H пайдаланады. Нәтижесінде үш көміртекті қант - глицеральдегид-3-фосфат немесе G3P молекулалары қалыптасады.
Кальвин циклі АТФ-ті АДФ және фосфорға, ал НАДФ•H-ты НАДФ+ ферментіне түрлендіреді. АДФ, фосфор және НАДФ+ жарық реакцияларында субстрат ретінде қайта қолданыла алады.
Сурет "Overview of photosynthesis: Figure 6" сайтынан өзгертілді, OpenStax College, Biology, CC BY 3.0

Жалпы қателіктер мен қате түсініктер

  • Фотосинтез және жасушалық тыныс алу - бұл қарама-қарсы процестер. Олардың теңдеулеріне қарап, олар тек жұтылатын немесе босатылатын энергия түрінде ерекшеленеді. Алайда, олар тек бір-бірінің қарама-қарсы түрлері емес, өйткені олардың әрқайсысы өзінің белгілі бір кезеңдерінде жүреді.
Оңайлатылған деңгейде фотосинтез және жасушалық тыныс алу бір-біріне қарама-қарсы реакциялар болып табылады. Фотосинтезде күн энергиясы су мен көмірқышқыл газын глюкозаға айналдыру процесінде химиялық энергия ретінде қолданылады. Оттегі қосалқы өнім ретінде шығарылады. Жасушалық тыныс алуда оттегі глюкозаны ыдыратуға қолданылады, нәтижесінде химиялық энергия мен жылу бөлінеді. Көмірқышқыл газы мен су осы реакцияның өнімі болып табылады.
  • Өсімдіктер жасыл, өйткені хлорофилл жасыл жарықты шағылыстырады. Көптеген адамдар хлорофиллді жасыл деп санайды, өйткені ол жасыл жарығын сіңіріп, қолданғысы келеді. Алайда, олай емес. Біз көріп отырған түс шын мәнінде шағылысқан жарықтың түсі. Демек, хлорофилл қызыл және көк жарықты жұту арқылы жасыл жарықты көрсетеді.

Талқылауға қосылғыңыз келе ме?

Кіру
Әзірге посттар жоқ.
Ағылшынша түсінесің бе? Ағылшын тіліндегі Khan Academy сайтында қандай талқылау болып жатқанын білу үшін мына жерге бас.