If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Егер веб фильтрлерін қолдансаң, *.kastatic.org мен *.kasandbox.org домендері бұғатталмағанын тексер.

Негізгі бет

Ортақ бөлімдерге кіріспе

Ортақ бөлімдерді табуды үйреніңіз және кейбір практикалық есептерді шешуге тырысыңыз.

Ортақ бөлім

Егер бөлшектердің бөлімдері бірдей болса, оларды ортақ бөлімі бар бөлшектер дейміз.
Бөлімі ортақ болса, бөлшектерді салыстыру, қосу және азайту жеңілірек болады.

Ортақ бөлімді табу

Екі (не одан да көп) бөлшек үшін ортақ бөлімді табудың бір жолы - әр бөлімнің еселіктерінен ең кіші ортақ еселікті табу.
Мысал
start fraction, 7, divided by, 8, end fraction мен start fraction, 3, divided by, 10, end fraction-тің ортақ бөлімін табыңыз.
Бөлімдері 8 бен 10. Әрқайсысының еселіктерін жазайық:
8-дің еселіктері: 8, comma, 16, comma, 24, comma, 32, comma, start color #11accd, 40, end color #11accd, comma, 48, comma, 56, comma, 64, comma, 72, comma, start color #11accd, 80, end color #11accd, point, point, point
10-ның еселіктері: 10, comma, 20, comma, 30, comma, start color #11accd, 40, end color #11accd, comma, 50, comma, 60, comma, 70, comma, start color #11accd, 80, end color #11accd, comma, 90, comma, 100, point, point, point
start color #11accd, 40, end color #11accd пен start color #11accd, 80, end color #11accd сандары 8 бен 10-ның ортақ еселіктері болып табылады. Сондықтан ортақ бөлім ретінде екеуінің бірін аламыз. Кіші сандармен жұмыс істеу үшін көбінесе ең кіші ортақ еселікті қолданамыз.
Ортақ бөлім ретінде start color #11accd, 40, end color #11accd-ты алайық.

Бөлшектерді ортақ бөлім арқылы жазу

start fraction, 7, divided by, 8, end fraction мен start fraction, 3, divided by, 10, end fraction-тің бөлімін start color #11accd, 40, end color #11accd саны арқылы жазу керек.
start color #11accd, 40, end color #11accd саны шығу үшін бөлімнің әрқайсысын нешеге көбейту керек екенін анықтайық:
start fraction, 7, divided by, 8, end fraction, times, start fraction, divided by, 5, end fraction, equals, start fraction, divided by, start color #11accd, 40, end color #11accd, end fraction
start fraction, 3, divided by, 10, end fraction, times, start fraction, divided by, 4, end fraction, equals, start fraction, divided by, start color #11accd, 40, end color #11accd, end fraction
Енді алымдарын дәл сол санға көбейтеміз:
start fraction, 7, divided by, 8, end fraction, times, start fraction, 5, divided by, 5, end fraction, equals, start fraction, 35, divided by, start color #11accd, 40, end color #11accd, end fraction
start fraction, 3, divided by, 10, end fraction, times, start fraction, 4, divided by, 4, end fraction, equals, start fraction, 12, divided by, start color #11accd, 40, end color #11accd, end fraction
Осылайша start fraction, 7, divided by, 8, end fraction мен start fraction, 3, divided by, 10, end fraction-ті ортақ бөлім арқылы жаздық:
start fraction, 7, divided by, 8, end fraction, equals, start fraction, 35, divided by, 40, end fraction
start fraction, 3, divided by, 10, end fraction, equals, start fraction, 12, divided by, 40, end fraction
Ескерту: Жаңа бөлшектер бастапқы бөлшекке тең, бірақ көбінесе бөлшектердің бөлімдері бірдей болғанда олармен жұмыс жасау оңай.
Ортақ бөлім туралы көбірек білгіңіз келе ме? Осы видеоны қарап көріңіз.

Жаттығу

1-есеп
  • Ағымдағы
start fraction, 2, divided by, 5, end fraction және start fraction, 3, divided by, 10, end fraction екі бөлшегі бар және оларды ортақ бөлімге келтіру керек (алымдары бүтін сан болу керек).
Ортақ бөлім үшін қай сан(дар)ды қолдануға болады?
Барлық дұрыс жауаптарды таңда:

Осыған ұқсас есептерді шығарғыңыз келе ме? Осы жаттығуды қарап көріңіз.